Microkrediet en sociale impact: wat hebben Oikocredit en Gullivers Reizen gemeen?

Wat hebben Oikocredit en Gullivers Reizen gemeen? Het lijkt misschien ongebruikelijk om Oikocredit, een pionier op het gebied van microkrediet met sociale impact, te vergelijken met een van de belangrijkste romans uit de 18e eeuw, Gullivers Reizen, geschreven in 1726.

Maar de oorsprong van inclusieve financiering, en in het bijzonder microkrediet, gaat tot die tijd terug.

Gullivers Reizen: meer dan alleen een reisboek

De roman van de Ierse schrijver en geestelijke Jonathan Swift vertelt de avonturen van Lemuel Gulliver, een Engelse arts en reiziger die naar fantasielanden reist.

Elke bestemming dient als een middel voor Swift om verschillende aspecten van de samenleving, politiek en de menselijke natuur te bekritiseren.

Meer dan alleen een avonturenverhaal is Gullivers Reizen een scherpe satire op de maatschappij van zijn tijd, vol ironie en sarcasme.

Kritiek op sociale ongelijkheid

Naast deze roman schreef Swift essays en politieke pamfletten, met name “A Modest Proposal“, geschreven in 1729, dat wordt beschouwd als een van de meest satirische en provocerende werken in de wereldliteratuur.

Door middel van zijn ingenieuze verhaal behandelde hij thema’s als armoede, sociale ongelijkheid en het gebrek aan empathie van de samenleving voor de minder bedeelden.

Wie was Jonathan Swift?

Jonathan Swift (1667-1745) was van 1713 tot 1745 decaan van St Patrick’s Cathedral in Dublin en was een invloedrijke figuur in het literaire en politieke landschap van zijn tijd.

Zijn stijl werd gekenmerkt door ironie en bijtende satire en bood een kritisch perspectief op de menselijke natuur en instituties.

Swift was een pionier in het creëren van een leenstelsel dat meer dan een eeuw stand hield en op zijn hoogtepunt krediet verschafte aan een vijfde van de bevolking van Ierland.

Dankzij de verkoop van boeken en zijn positie als decaan vergaarde Swift een aanzienlijk persoonlijk vermogen, waarvan hij een deel wilde besteden aan het helpen van mensen met een laag inkomen.

Hoe is het idee van microkrediet ontstaan en wat hebben Oikocredit en Gullivers Reizen nog meer met elkaar gemeen?

Ergens in de jaren 1720 richtte Swift een fonds op met £500 van zijn eigen geld en begon hij met het aanbieden van renteloze of laagrentende leningen van £5 tot £10, vooral gericht op “ijverige ambachtslieden met een laag inkomen”.

Swifts fondsen hadden twee onderscheidende kenmerken waardoor ze structureel bijna identiek waren aan de moderne microfinanciering:

• Ten eerste moesten leners wekelijks gedeeltelijke aflossingen doen.
• Ten tweede, moesten aanvragers, om een lening van Swift te krijgen, twee mensen garant laten staan voor hun goede reputatie.

Zoals je ziet hebben Oikocredit en de schrijver van Gullivers Reizen veel gemeen!

Het zaadje geplant door Jonathan Swift, een pionier op het gebied van microkrediet

Andere filantropisch ingestelde personen in Ierland lieten zich onmiddellijk inspireren door Swifts voorbeeld. Twee jaar na zijn dood, in 1747, richtte de Dublin Music Society een kredietfonds op en gebruikte de opbrengst van hun optredens om geld te lenen “volgens hetzelfde systeem als dat van Dean Swift”.

Na verloop van tijd werd het kredietproject de belangrijkste activiteit van de vereniging. Tegen het einde van de jaren 1760 verstrekte de vereniging leningen aan meer dan 5.000 mensen.

Hoe ging het microkredietverhaal verder?

Hieronder vindt u andere belangrijke mijlpalen die hebben geleid tot de ontwikkeling van microkrediet zoals we dat vandaag de dag kennen — een van de pijlers van Oikocredit naast duurzame landbouw, hernieuwbare energie en gemeenschapsgerichte initiatieven.

De geschiedenis van microkrediet

• Jaren 1720 – Jonathan Swift, schrijver van Gullivers Reizen, introduceert kleine leningen aan mensen met een laag inkomen in Ierland en legt daarmee de basis voor microkrediet.
• 1840-1860 – In Europa ontstaan kredietcoöperaties. Friedrich Wilhelm Raiffeisen en Hermann Schulze-Delitzsch richten coöperatieve banken op in Duitsland.
• Jaren 1900 – Systemen voor kleine leningen breiden zich uit in India en Latijns-Amerika, ter ondersteuning van plattelandsgemeenschappen.
• Jaren 1940 – Leningprogramma’s voor gemeenschappen verspreiden zich over Bolivia, Peru en Colombia.
• Jaren 1950-1960 – Door de overheid gesteunde microfinancieringsprogramma’s ontstaan, waaronder de Indiase plattelandskredietcoöperaties.
• 1975 – Oikocredit wordt opgericht in Amersfoort, Nederland, tijdens een oecumenische kerkbijeenkomst, en introduceert ethisch investeren in initiatieven met een sociale impact.
• 1971 – Microkredietprogramma’s worden gelanceerd in Brazilië om kleine ondernemers te ondersteunen.
• 1976 – Muhammad Yunus richt de Grameen Bank op in Bangladesh, een pionier op het gebied van modern microkrediet.
• Jaren 1980-1990 – NGO’s en financiële instellingen wereldwijd nemen microkrediet over. De Wereldbank en de VN steunen microkredietprogramma’s.
• 1997 – De eerste Microcredit Summit wordt gehouden in Washington, waar wereldwijde doelen voor financiële inclusie worden vastgesteld.
• 2006 – Muhammad Yunus en de Grameen Bank ontvangen de Nobelprijs voor de Vrede voor het terugdringen van armoede door middel van microkrediet.
• 2010-heden – Digitaal microkrediet komt op, met behulp van mobiel bankieren en fintech om de toegang uit te breiden.

1975: de komst van Oikocredit

Het idee voor Oikocredit ontstond in 1968 tijdens een bijeenkomst van de Wereldraad van Kerken, toen politiek geëngageerde jongeren uit verschillende sectoren opriepen tot de oprichting van een ethisch investeringskanaal om vrede en wereldwijde solidariteit te bevorderen.

In die tijd was het concept van Oikocredit zowel vernieuwend als controversieel. Te midden van de wereldwijde onrust van de apartheid in Zuid-Afrika en de oorlog in Vietnam wilden kerkleden ervoor zorgen dat hun investeringen vrede bevorderden en bijdroegen aan een rechtvaardiger wereld.

Zo werd in 1975 de Ecumenical Development Cooperative Society (EDCS) opgericht. EDCS bood kerken en aanverwante organisaties hun eigen alternatieve investeringskanaal.

Sinds de oprichting heeft Oikocredit zich gericht op het bevorderen van sociale rechtvaardigheid door financiering te bieden aan ondernemingen die worden geleid door mensen in kwetsbare situaties.

Oikocredit en de visie van de auteur van Gullivers Reizen zijn eindelijk op één lijn gekomen.

Visie en missie van Oikocredit

Oikocredit wil mensen in hun kracht zetten. Onze ervaring leert dat de meest effectieve en duurzame manier om gemeenschappen te ondersteunen is door ze kansen te bieden.

Onze visie

Wij streven naar een rechtvaardige en mondiale samenleving waarin hulpbronnen duurzaam worden gedeeld en mensen toegang hebben tot kansen voor een menswaardig bestaan.

Onze missie

Oikocredit gelooft in de transformerende kracht van geld. Daarom leveren we financiële diensten en ondersteunen we organisaties om de kwaliteit van leven voor mensen met een laag inkomen en hun gemeenschappen op een duurzame manier te verbeteren.

De strategie van Oikocredit

De 2022-2026 strategie van Oikocredit richt zich op het versterken van lokale gemeenschappen om een betekenisvolle sociale impact te realiseren en de veerkracht van mensen te bevorderen.

De strategie is gebaseerd op drie pijlers: het bieden van uitgebreide gemeenschapsondersteuning, het bevorderen van een wereldwijde beweging en het versterken van de banden tussen partners, leden en investeerders. Deze pijlers stellen ons in staat om positieve verandering te stimuleren en nieuwe manieren te verkennen om gemeenschappen wereldwijd te versterken.

De impact van Oikocredit

In 2025 viert Oikocredit haar 50e verjaardag. In 2024 bereikten we 53 miljoen mensen in meer dan 30 landen en beheerden we een ontwikkelingsinvesteringsportefeuille van meer dan 1 miljard euro.

Om dit te realiseren werken we samen met ongeveer 500 partnerorganisaties, die lokaal werken om de sociale impact ter plaatse te maximaliseren.

Van deze 53 miljoen mensen is 87% vrouw en woont 65% op het platteland in Afrika, Azië en Midden- en Zuid-Amerika.

Oikocredit gaat verder dan financiële inclusie door opleidingen en financiële kredieten aan te bieden. We werken ook op het gebied van duurzame landbouw, hernieuwbare energie en gemeenschapsgerichte thema’s zoals gezondheidszorg, onderwijs en huisvesting. Je kunt meer te weten komen over onze impact door ons 2024  Impactrapport 2024 te lezen.

Investeren in Oikocredit

*RECLAME*

Oikocredit biedt een investeringsmodel via participaties. Je kunt beginnen met investeren vanaf 200 euro. Er zijn geen openings-, opzeggings- of administratiekosten. Maar zoals elke investering brengt dit bepaalde risico’s met zich mee waarover je in het prospectus kan lezen.

Het geld van particulieren en organisaties die in Oikocredit investeren, wordt gebruikt om kapitaal of leningen te verstrekken aan onze meer dan 500 partnerorganisaties in Afrika, Azië en Midden- en Zuid-Amerika.

Deze organisaties werken rechtstreeks met de meer dan 50 miljoen mensen voor wie Oikocredits missie is bedoeld.

Eindleners betalen hun leningen terug aan partnerorganisaties, die op hun beurt Oikocredit terugbetalen.

Hierdoor willen we onze investeerders een jaarlijks dividend van 0-2% bieden, afhankelijk van de omstandigheden. Hier vind je een aantal veelgestelde vragen over investeren in Oikocredit.

Wil je een verschil maken?

Bent u een particulier of organisatie die een verschil wil maken door te investeren in mensen met een laag inkomen en kansarme gemeenschappen? Wil je meer informatie over Oikocredit? Wil je meer verhalen ontdekken, zoals wat Oikocredit en Gullivers Reizen gemeen hebben? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief.

Door te investeren in Oikocredit help je kansen te creëren voor mensen met een laag inkomen in meer dan 30 landen. Dat is investeren in mensen en echte sociale impact genereren.

Want geld heeft de kracht om de wereld te veranderen!